Ik las The Assault on Reason, geschreven door voormalig vice-president Al Gore. Een indrukwekkend boek, dat veel inzicht geeft in de Amerikaanse democratie.
Centraal aandachtspunt van Gore is de manier waarop de Founding Fathers (George Washington, John Adams, Thomas Jefferson, James Madison, Benjamin Franklin, John Jay en Alexander Hamilton) vorm hebben gegeven aan de grondwet van de VS.
De voormalige kolonie werd een republiek en het was van groot belang de grondslagen en waarborgen zorgvuldig vast te leggen.
De democratie moest zo vormgegeven worden dat geen enkele partij teveel macht kon krijgen en dat de burgers uiteindelijk de doorslag moesten geven. Een systeem van checks and balances tussen de staatkundige instituties (wetgevende, rechtsprekende en uitvoerende macht: het Congres – bestaande uit the House of Representatives en de Senaat – , de rechterlijke macht en de regering) moest hiervoor zorgen (volksvertegenwoordigers en regering worden voor bepaalde tijd benoemd, rechters juist voor het leven).
In de geest van de Verlichting en als jonge voorbeeldnatie moest Amerika geen enkele ruimte bieden aan machthebbers die terug wilden naar een autocratische maatschappij.
Jefferson sprak over “Eternal hostility against every form of tyranny over the mind of man“.
Our Founder’s faith in the viability of representative democracy rested on their trust in the wisdom of a well-informed citizenry, their ingenious design for checks and balances, and their belief that the rule of reason is the natural sovereign of a free people.
Het belangrijkste middel om de democratie in stand te houden was het publieke debat.
The very idea of self-government depends on an open and honest debate as the preferred method for pursuing the truth – and a shared respect fort he rule of reason as the best way to establish the truth.
Het grote probleem is, dat het debat is niet eerlijk meer is. Het wordt niet meer op papier gevoerd, zoals vroeger, maar via de televisie.
Gore stelt, dat de drukpers een two-way system was, iedereen kon er gebruik van maken. Voor tv geldt dit niet. Tv is one-way. Je hebt heel veel geld nodig om toegang te krijgen. Commercials worden door politieke kandidaten gekocht met geld dat door “elites” gedoneerd werd. Uiteraard zijn leden van die “elites” geïnteresseerd in het kopen van bepaalde politieke resultaten.
Desinformatie
Machtige partijen verkrijgen toegang tot het publiek via een kliek bestaande experts, commentatoren en “reporters”. Hij. Noemt ze Propagandists pretending to be journalists.
Through multiple overlapping outlets covering radio, television, and the Internet, they relentlessly force-feed the American people right-wing talking points and ultraconservative dogma disguised as news and infotainment – 24 hours a day, 7 days a week, 365 days a year.
Mensen wordt op deze manier angst aangejaagd: ze zorgen ervoor dat mensen eerder op het formaat van de ramp dan op de waarschijnlijkheid focussen.
Hij signaleert Pseudoscientific front groups sowing confusion in the public’s mind about global warming.
They issue one misleading “report” after another, pretending that there is significant disagreement in the legitimate scientific community in areas where there is actually a broad-based consensus.
Hier zitten rijke rechtse ideologen en de olie, kolen en mijnindustrieën achter.
Burgers lezen en schrijven minder
Ook een rol speelt dat mensen steeds minder lezen en schrijven. Ze worden beïnvloed door een bombardement van televisiecommercials en simplistische panacea verkleed als oplossingen elke keer als zich een nieuwe dreiging aandient.
Gore constateert een overreactie op vermeende bedreigingen en te weinig op echte, zoals de klimaatveranderingen.
President George W. Bush
De democratie wordt op meer manieren bedreigd. Met name ex-president Bush moet het ontgelden.
Gore gaat uitgebreid in op diens functioneren, zijn “legal manouvres” en zijn gewoonte degenen die kritiek op hem hebben te verwijten dat ze terroristenknuffelaars zijn.
De invasie van Irak was een enorme politieke blunder, gebaseerd op aantoonbaar verkeerde informatie en ontraden door talloze deskundigen.
Guantanomo Bay volkomen onconstitutioneel en in strijd met alle Amerikaanse waarden.
Onder Bush was sprake van een gedurige opeenstapeling van presidentiële macht, controlerende instituties werden buiten spel gezet met het argument dat in oorlogstijd de president voldoende bewegingsruimte moet hebben om te handelen in het belang van de veiligheid van de natie.
Gore vindt dit een uiterst gevaarlijke ontwikkeling. Het Congres moet oordelen over oorlog en vrede en de macht van de president moet worden beteugeld.
Hij maakt een vergelijking met het Romeinse rijk. Hier gold de regel dat een legeraanvoerder bij terugkomst van een campagne in het rijk nooit in die functie terug mocht keren in Rome. Hij moest voor die tijd afstand doen. Caesar gehoorzaamde niet aan die regel en vanaf dat moment was Rome geen republiek meer.
Our Founders were keenly aware that the history of the world proves that republics are fragile.
The survival of freedom depends upon the rule of law. The rule of law depends in turn upon the respect each generation of Americans has for the integrity with which our laws were written, interpreted, and enforced
Once violated, the rule of law is in danger. Unless stopped, lawlessness grows. The greater the power of the executive grows, the more difficult it becomes for the other branches to perform their constitutional roles.
Terwijl onder Bush de president steeds meer macht kreeg werd ook het justitiële systeem ondermijnd. Elke president probeert opperrechters van zijn politieke kleur te installeren, maar nu werden ook lagere rechters gepaaid met congressen en snoepreisjes, waar ze de conservatieve benadering leerden “particularly toward environmental law and regulations”. Steeds meer vonnissen werden in hoger beroep herroepen ten gunste van grote vervuilende ondernemingen.
In the name of security, this administration has attempted to relegate the congress and the courts tot the sidelines and replace our democratic system of checks and balances with an unaccountable executive. And all the while, it has constantly angled for new ways to exploit the sense of crisis for partisan gain and political dominance.
Rijkdom neemt de plaats in van de rede.
Gore constateert dat wealth has replaced reason at the center of our representative democracy.
Omdat congresleden voor hun herverkiezing heel erg afhankelijk zijn van commercials moeten ze constant aan fundraising doen. Dit maakt hen uiterst kwetsbaar voor invloed van “special interest groups” (zoals de tabaks- en wapenlobby).
Volksvertegenwoordigers spenderen inmiddels meer tijd aan het regelen van hun herverkiezing dan aan het debat.
Het ontbreekt tegenstanders van deze ontwikkelingen aan geld om op vergelijkbare manier campagne te voeren.
Dit alles heeft een fnuikend effect op het vertrouwen van de mensen in de politiek.
If the information and opinions made available in the marketplace of ideas come only from those with enough money to pay a steep price of admission, then all of those citizens whose opinions cannot be expressed in a meaningful way are in danger of learning that they are powerless as citizens and have no influence over the course of events in our democracy – and that their only appropriate posture is detachment, frustration, anger.
De kern van dit boek, dat Gore schreef in 2007, is dit:
The rule of reason is the true sovereign in the American system. Our self-government is based on the ability of individual citizens to use reason in holding their elected representatives, senators and presidents accountable for their actions. When reason itself comes under assault, American democracy is put at risk.
Wat moet er gebeuren?
Uiteraard heeft de schrijver ook ideeën over het pad dat moet worden ingeslagen om de gevaarlijke ontwikkelingen het hoofd te bieden.
Uiteraard denkt hij hierbij aan goed onderwijs, waarbij leerlingen vooral moeten leren informatie goed te analyseren en op waarde te schatten, maar er is meer nodig:
The remedy for what ails our democracy is not simply better education (as importants as that is) or civic education (as important as that can be) but the reestablishment of a genuine democratic discourse in which individuals can participate in a meaningful way -a conversation of democracy in which meritorious ideas and opinions from individuals do, in fact, evoke a meaningful response.
Hij denkt dan, in 2007, dat er een uiterst belangrijke rol is weggelegd voor het Internet (nog met een hoofdletter gespeld).
No citizenry can be well informed without a constant flow of honest information about contemporary events and without a full opportunity to participate in a discussion of the choices that the society must make.
Hij schreef: “Internet is sufficiently developed and secured as an independent, neutral medium” ….
Hij ziet ook een rol weggelegd voor mensen zoals ik, bloggers:
Some have genuinely interesting things to say, while others do not, but what is most significant about blogging may be the process itself. By posting their ideas online, bloggers are reclaiming the tradition of our Founders of making their reflections on the national state of affairs publicly available.
Trump
Het laatste hoofdstuk van het boek is een update. Gore schrijft over de laatste ontwikkelingen, de verkiezing van Trump is natuurlijk een van de belangrijkste.
Hij erkent dat internet niet het ideale medium is dat hij voor ogen had, als opvolger van het geschreven woord en tegenhanger van de televisie.
Amerikanen kijken meer televisie dan ooit en op het internet vind je steeds meer “echo chambers”: waarin de gebruikers voornamelijk of zelfs uitsluitend gezichtspunten tegenkomen die ze al delen.
Hij signaleert ook het fake news, met de kanttekening dat dit er altijd is geweest.
Het is een wonderlijke ervaring te lezen over het presidentschap van George W. Bush, waarin heel veel kwalijke ontwikkelingen in gang zijn gezet. Als je Bush al een slechte president vindt, wat moet je dan van Trump denken?
Op internet circuleren grappige toespelingen hierop, kijk bijvoorbeeld hiernaar: https://www.youtube.com/watch?v=lpkRFHSpvGI&t=29s
Gore is verbazingwekkend mild over Trump. Hij probeert vooral te verklaren hoe het mogelijk was dat hij aan de macht kwam en ziet eerder de slechte (economische) situatie in de VS als oorzaak van zijn verkiezing dan de capriolen van de man zelf.
Hij constateert dat de crisis die in 2016 heerste het meeste pijn opleverde voor de blanke onderklasse omdat die het vaakst in urbane gebieden wonen. In slechte economische tijden is er meer spanning op raciaal en anti-emigratiegebied. Er was waarschijnlijk ook sprake van een sluimerend afkeer voor de eerste zwarte Amerikaanse president.
De ongelijkheid in inkomen was toegenomen en je kon spreken van spirituele schade aan verwachtingen en dromen met betrekking tot de toekomst. In 2016 werden in de VS meer drugs gebruikt dan tabak. Voor het eerst ging de verwachte levensduur omlaag.
Minderheden hadden de indruk dat er meer aandacht was voor gelijke rechten voor gays, ze voelden zich politiek machteloos want zelf maakten ze geen vooruitgang.
Hier speelde Trump heel handig op in.
Mensen wilden zelfs stemmen op iemand die door de elites veroordeeld was “ if that’s what it takes to get the attention of those who are responsible for messing things up in this country”.
Hij besluit zijn boek met de hoopvolle constatering dat heel veel jonge stemmers de voorkeur hadden gegeven aan Clinton (55 tegen 37%). Overigens won Sanders het bij hen weer met een ruime mate van Clinton: 73 tegen 37%…..
Ik heb het boek met veel plezier gelezen, hoewel het dus al een beetje gedateerd is gaf het me een goed inzicht in het Amerika van vandaag.
The Assault on Reason 8
De Koo leefde van 1881 tot 1960 en verzorgde veel drukwerk voor de PTT. Hij ontwierp ook uithangborden, interieurs en zelfs een brievenbus.
Hij stelde zich voor als Raymond Westerling en ik herkende hem meteen als de beruchte kapitein die dienst had gedaan in Indonesië tijdens de politionele acties. Er werd van hem verteld dat hij gevangenen had laten martelen en dat hij sommigen standrechtelijk had geëxecuteerd.
Heel veel Indische Nederlanders moesten vluchten naar Nederland omdat ze niet meer veilig zouden zijn als ze bleven.
Dit is de achtergrond van de hoofdpersonen in De tolk van Java, van Alfred Birney. Het boek won de Libris Literatuurprijs 2017 en werd een bestseller.
Birney zelf schrijft goed, maar heeft geen literaire stijl. Hij bedient zich vaak van spreektaal en brengt weinig psychologische diepgang aan.
Factfulness; ten reasons we’re wrong about the world – and why things are better than you think.
Rosling toont aan dat we af moeten van het vage onderscheid tussen rijke, ontwikkelde landen en arme onontwikkelde. Er is de laatste decennia ongelooflijk veel veranderd, de oude terminologie is niet meer geschikt.
Ik heb een aardig aantal in bezit: fotoboeken over de vijftiger jaren (heerlijk zwart-wit en in elke straat maar twee auto’s), het grote jaren 50 en 60 boek en Gouden jaren van Annegreet van Bergen.
Mijn nieuwste aanwinst is De lagere school van Wim Daniëls.
De schoolmelk. Als het jouw beurt was mocht je met een scherp potlood gaatjes in de aluminium doppen prikken. Soms werden de kratten bij de kachel gezet omdat de inhoud gedeeltelijk bevroren was; toen wij de flesjes mochten leegdrinken zat er nog steeds een klont bevroren water in, de overgebleven romige vloeistof smaakte heel vies.
Je kent de letters en probeert van die letters woorden te maken. Als je niet dyslectisch bent en over voldoende verstand beschikt gaat dit allengs sneller en kan je al snel hele zinnen lezen.
Het moet de combinatie van angst (ik zou mij moeten onderwerpen aan de pijnlijke behandelingen van tandarts Spies, in die tijd werd een kind nog niet gerustgesteld) en de niet begrepen grapjes zijn die mij een aversie tegen deze humoristische publicatie heeft bezorgd die tot de dag van vandaag aanhoudt.
Boeken kunnen ook troost geven en je even wegvoeren van het voortdurende piekeren. Zo las ik het complete oeuvre van O’Brian en kon me bezighouden met allerlei nautische aangelegenheden op Engelse oorlogsbodems in de 19e eeuw in plaats van met problemen op het werk en met mijn gezondheid.
Geert Mak, een van mijn favoriete schrijvers, sprak lovend over het boek De pont van kwart over zeven, de beste journalistieke verhalen.
Hervormde Pedagogische Akademie in Amsterdam. De titel van het verhaal verraadt de strekking: Onderwijzers zonder klas.
Het is een vreemde ervaring te lezen wat een verslaggever uiteindelijk gedestilleerd heeft uit een interview dat hij met je had: accenten worden verkeerd gelegd (ik had niet gezegd dat ik het pech vond te moeten hospiteren bij de meester die ik ook als kind had gehad) en feiten verkeerd vermeld (ik was niet “hoofd van de afdeling buitenland” en heb ook de lerarenopleiding Nederlands niet voltooid, maar Engels en Geschiedenis). Ik vond het wel bedenkelijk dat ze twee zo makkelijk te checken stukjes informatie niet goed hadden. Wat zei dat over de rest van het verhaal?
Ik koos voor De geschiedenis van de Verenigde Staten van Frans Verhagen.
Begrijp jij Amerika nog? Van dezelfde schrijver begint waar het andere boek ophoudt.
In de tentoonstelling (die jammer genoeg inmiddels niet meer te bezoeken is) werden bijna 60 werken (schilderijen, foto’s en beelden) getoond van Amerikaanse kunstenaars.
En dan is er de app. Ik ben bang dat mijn vertrouwde papieren krant binnen afzienbare tijd hiervoor plaats zal moeten maken. Ik moet ervoor zorgen om op tijd dood te gaan als ik dit niet meer wil meemaken.