Het paleis op de Dam

Ik las vrij snel achter elkaar De levens van Jan Six, Het Stadspaleis en Een kleine geschiedenis van Amsterdam, allemaal van Geert Mak. Hij heeft zijn voornaam niet mee, maar ik vind hem een geweldig historicus en schrijver.

In deze boeken speelt het voormalig stadhuis, thans paleis op de Dam een (belangrijke) rol. Het werd gebouwd in de periode 1648-1665, ontworpen door Jacob van Campen. Het is in 2009 grondig gerestaureerd.
Ik ben honderden malen langs dit imposante gebouw gefietst of gelopen, maar was er –schandelijk maar waar- nog nooit binnen geweest.

Hoogste tijd dus om het te gaan bezichtigen.

We gebruikten de audio-rondleiding, ik vond die interessant, to the point en niet te lang. Je hebt elke keer de optie extra informatie te krijgen, dat vond ik niet nodig.

De grote centrale hal (de Burgerzaal) is imposant groot, vroeger was dit openbare ruimte, waar het meestal erg druk was. Alles moet de grandeur van de stad Amsterdam uitstralen.

Je wordt dan langs een aantal andere kamers en zalen geleid die rondom het gebouw gesitueerd zijn.

 

 

Je eindigt op de begane grond, bij de Vierschaar, waar doodvonnissen werden uitgesproken die even later op een schavot buiten het stadhuis werden voltrokken. Er werd gebeden voor de ziel van de veroordeelde …

Het gebouw is zeker indrukwekkend, maar ik kan niet zeggen dat ik heel erg enthousiast werd.

Het grootste probleem is, dat de periode waarin het gebouw stadhuis was, bolwerk van de Republiek, veel interessanter is dan de tijd erna. Lodewijk Napoleon, (de broer van de keizer) pikte het gebouw in 1808 van de stad Amsterdam en richtte het in naar zijn eigen smaak. Later namen de Oranjes het over. Zij drukten er ook hun stempel op.

Als je dus nu door het paleis loopt zie je allemaal fluweel, goud, duur meubilair en saaie portretten.  Er is gelukkig nog wel het een en ander over van de stadhuis-tijd, maar de inrichting is vooral koninklijk.

Het gebouw wordt nog volop gebruikt, voor officiële gebeurtenissen en ontvangsten. De meeste kamers dienen dus ook als slaapkamer voor hoge gasten. Er is zelfs een bed waarin alleen gekroonde hoofden mogen slapen…

Ik probeer me voor te stellen hoe het zal zijn om in zo’n museale omgeving te moeten logeren. Zouden er wel toiletten zijn? Het lijkt mij helemaal niks.

Ik had er dus op een gegeven moment wel genoeg van te horen hoe het er hier vroeger, in de tijd van de burgemeesters, schout en schepenen moet hebben uitgezien.

Je hoort wel leuke anekdotes: dat de slaapkamer van de vrouw van Lodewijk Napoleon zo ver mogelijk van die van haar echtgenoot was gesitueerd (ze mochten elkaar niet zo). En dat de vrouw van Willem II de luxe van het Russische hof gewend was, en het paleis dus nogal gewoontjes vond…

 

 

Je kunt nog even door het raam uitkijken over de Dam, je staat dan vlak bij het balkon waarop Willem Alexander Maxima kuste na hun huwelijk, en waarop koningin Wilhelmina haar dochter Juliana voorstelde aan het publiek. Ze wilde uitroepen “Leve de Koningin”, maar verloor hierbij bijna haar kunstgebit.

Ik ben nu dus eindelijk in het paleis geweest, het was een bijzondere ervaring.

Paleis op de Dam:                 6 ½

Een kleine geschiedenis van Amsterdam van Geert Mak:  8   (Dit is overigens niet zo’n mooie uitgave).

 

Het stadspaleis:         8