Er zijn twee gevallen openbaar geworden waarin er gefraudeerd werd met examens. Dat komt voor mij niet als een verrassing.
Je moet wel naïef zijn als je verbaasd bent over de gebeurtenissen op het Limburgse VMBO, waar aan het licht is gekomen dat er met cijfers gesjoemeld is.
Een accident waiting to happen, als je rekening houdt met de omstandigheden in het onderwijs.
De leiding van de school waarop de getroffen leerlingen zaten gaf onder meer als reden dat de leraren erg betrokken waren en veel hart hadden voor de kinderen die aan hen waren toevertrouwd.
Dit zal vast een rol hebben gespeeld, met zoals nu gebleken is desastreuze gevolgen. Ik denk dat de leerlingen die nu zonder diploma zitten prijs zouden hebben gesteld op wat minder hart en wat meer professionaliteit.
Er speelt natuurlijk veel meer. Zo is er de geweldige nadruk op afrekenen en controleren. De schoolleiding, met bestuur en Inspectie hijgend in hun nek verwacht voortdurend verantwoording en hamert op de resultaten.
Iedereen die werkzaam is in het onderwijs kent de beruchte overzichten, op klas- en schoolniveau, met de hatelijke oranje en rode vakjes. Veel rode vakjes betekent veel problemen.
Het bestuur zet de directeur onder druk (ik zie me nog zitten in het kantoor van de bestuursvoorzitter van de stichting waar mijn school deel van uitmaakte: de muren behangen met uitdraaien van de schooloverzichten. Ik hoopte maar dat andere scholen ook wat rode vakjes hadden…). De directeur gaat leunen op de leerkrachten, die op hun beurt de zwakke leerlingen achter de broek gaan zitten.
Het schrikbeeld is voor alle partijen dat de school van de inspectie het stempel “zwak” krijgt. Dat is slecht voor het imago en je weet dat je dan onder verscherpt toezicht wordt geplaatst. In de praktijk betekent dit, dat er uitgebreide verander- en verbeterplannen moeten worden opgesteld, die dan uitgebreid door de inspectie van commentaar worden voorzien. Er moet van alles afgevinkt worden, maar het is vaak onduidelijk wat de opbrengst van deze papierberg voor de kinderen is.
De tijd dat de Inspecteur wel eens een helpende hand toestak ligt ver achter ons. Hij kijkt naar de cijfers en rekent af volgens de ijzeren wetten van het beoordelingsprofiel.
Onderschat ook de druk niet die uitgeoefend wordt door de ouders. Menig leraar ziet met angst en beven de komst tegemoet van een boze vader of moeder als hij een kind een slechte beoordeling gaf, of als de resultaten van de cito-toets tegenvielen. Ouders zien zichzelf als consument en stellen de leraar ervoor verantwoordelijk als hun kind slecht scoort. “Mijn zoon staat een 3 voor Engels, wat bent u van plan hieraan te doen?”
Als je deze factoren in ogenschouw neemt, is het dan verwonderlijk dat hier en daar wat met cijfertjes geschoven wordt? Als je kunt voorkomen dat je school in de problemen komt, als je een conflict kunt vermijden, kan je dan niet beter af en toe “met de hand over het hart strijken”, zeker als je ervan uitgaat dat een toets “toch maar een momentopname is”?
Ik ben ervan overtuigd dat verreweg de meeste leraren en schooldirecties integer zijn en weten dat niemand gebaat is bij bedrog.
Maar ik ben ook niet heel erg verbaasd over wat er nu in Limburg is gebeurd.
Mooie blog, mooi onderwerp. Maar, als de school sjoemelt door de resultaten stiekem wat op te krikken, is het kind daar dan mee gebaat? Hoe moet dat, als het kind de maatschappij in gaat met onvoldoende kennis? Kan geen baan houden, want onvoldoende opgeleid. Misschien kun je het “begrijpelijk” noemen als er “met de hand over het hart wordt gestreken” maar ik denk dat het kind hier juist de dupe van wordt, later.