Sylvia Witteman beschrijft in haar laatste column de ongemakkelijke positie waarin een goedbedoelende persoon met het multiculthart op de goede plaats terecht kan komen als ze de enige witte blijkt te zijn te midden van allemaal bruine mensen.
Ze schrijft verder dat ze als enige getuige is van een winkeldiefstal: een mevrouw laadt haar boodschappentas vol en vertrekt zonder te betalen.
Witteman weet niet goed wat ze moet doen en verlaat in verwarring de winkel in de wetenschap dat ze er niet terug kan komen. Ze moet de lekkere sambal voortaan ergens anders kopen.
Het toeval wilde dat ik juist gisteren een verhaal van Carmiggelt las, waarin een vergelijkbaar thema voorkomt. Het heet Elders IV en staat in de bundel Ze doen maar (Amsterdam 1976).
Hij schrijft over een kleine dorpswinkel in Frankrijk, waar een vrouw elke dag haar kostje bij elkaar steelt. Zowel de winkeleigenaar als de klanten zijn zich hiervan bewust maar grijpen niet in. De eigenaar berekent (met stilzwijgende instemming van zijn clientèle) iedereen een klein beetje extra voor de boodschappen. Op deze manier betalen alle klanten samen voor de arme vrouw die zelf niet genoeg geld heeft en anders verhongeren zou.
Ze kan op deze manier de illusie bewaren dat ze weliswaar steelt, maar niet afhankelijk is van de goedertierenheid van anderen.
Aan het slot van het verhaal wordt duidelijk dat deze kleine winkel met zijn prachtige charitatieve systeem niet lang meer zal bestaan: tegen de grote supermarkten valt niet te concurreren.
Ik stuurde Witteman een mailtje waarin ik haar wees op het bestaan van bovenstaand verhaal. Ik weet dat zij net als ik een groot liefhebber is van de Amsterdamse columnist en denk dat ze het leuk vindt dat ze hierop attent gemaakt wordt.
Ik gaf haar bovendien in overweging zichzelf de vraag te stellen of in de Surinaamse winkel die zij bezocht wellicht niet eenzelfde stilzwijgende afspraak is gemaakt met betrekking tot de vrouw met het hoedje.
Als dat zo is kan ze met een gerust hart daar haar favoriete sambal blijven kopen.
Wat een leuk verhaal Martin. Ik zie het helemaal voor me, dat Franse winkeltje. Mooi opgelost door de winkelier en de dorpelingen. Zo kan je een mens die het minder heeft goed helpen.