Via Netflix stuitten we op de serie Grand Designs. Het is een productie van Channel 4, ik kwam er later achter dat SBS in Nederland afleveringen heeft uitgezonden.
Op Netflix staat alleen het laatste seizoen (12).
We waren onmiddellijk gegrepen. In elke aflevering wordt de bouw van een huis beschreven, de plannen vooraf, de uitwerking en – vooral – de problemen.
Het is natuurlijk interessant om te kijken wat er allemaal bij de bouw van een huis komt kijken; (soms is het resultaat fantastisch, soms ben je wat minder enthousiast), maar nog leuker is de kennismaking met de eigenaars van het nieuwe huis.
Er is een enorme variatie: van heel rijke mensen die zich nauwelijks op de bouwplaats laten zien tot mensen die bijna niets te besteden hebben en dag in dag uit aan het zwoegen zijn (ze lijden verschrikkelijk, op een dag was zelfs de thee bevroren).
Je leeft met ze mee en hoopt dat alles goed gaat. Je ontdekt dat je sommige mensen heel aardig en sympathiek vindt en anderen onuitstaanbaar.
Het lijkt wel of mensen minder sympathiek zijn naarmate ze meer geld hebben….
Er wordt een vast stramien gehanteerd. De presentator (Kevin McCloud) stelt de betrokkenen voor, laat hen iets vertellen over de plek van hun nieuwe huis en over hun plannen. Hij informeert naar het budget, de manier waarop ze alles georganiseerd hebben en vraagt wanneer ze denken in hun huis te kunnen trekken.
Er is een computeranimatie waarin geshowd wordt hoe de nieuwe woning eruit komt te zien.
Dan wordt de bouw gevolgd. McCloud komt regelmatig met de filmploeg op bezoek en bekijkt de vorderingen (of het gebrek daaraan).
We zien de vertwijfeling, angst en soms woede van de mensen als de bouw niet helemaal volgens plan loopt. Soms valt er wel het een en ander op te merken als het gaat over de interactie tussen de cliënten enerzijds en de architect en bouwers anderzijds.
Overigens: soms komt er helemaal geen architect of bouwvakker aan te pas, sommige toekomstige eigenaren bouwen hun huis helemaal zelf op met hulp van vrienden.
De serie begon in 1999, als je die oude afleveringen bekijkt valt op hoe snel dingen veranderd zijn: de brilmonturen, dikke tv’s en auto’s horen duidelijk bij een ander tijdperk. Er is geen mobiele telefoon in zicht en de bouwers leggen nog kilometers kabel omdat WiFi nog niet bestond.
Ook komt pas in latere episodes het milieu wat meer in beeld. Daarvóór is er weinig aandacht voor hergebruik, milieubelasting en beperking van het energiegebruik.
McCloud stelt kritische vragen aan de eigenaren en aan architecten en bouwers, maar is aan het eind altijd heel erg positief. Hij prijst het eindproduct uitvoerig, het zou immers geen fair play zijn als hij de hoofdrolspelers op die manier teleur zou stellen.
We leren dat er een aantal gouden regels is waaraan je je moet houden als je een huis bouwt: zorg dat je alles heel goed van tevoren hebt uitgezocht (het is erg vervelend als je er tijdens de bouw achterkomt dat er een vergunning nodig is). Neem een architect in de arm en vooral ook een opzichter die voor jou de bouw, de planning, de aannemers en de leveranciers in de gaten houdt. Veel mensen vervullen zelf die rol, maar dit levert altijd problemen op. Maak een zorgvuldige planning maar houd rekening met tegenvallers. Verander tussentijds niet van plan en ten slotte: zorg dat je een “contingency”- bedrag achter de hand hebt, want er komen altijd extra kosten bij.
Tot onze verbazing hebben we nog niet één keer meegemaakt dat een project mislukte. Het huis is niet altijd helemaal klaar als de episode afgesloten wordt, maar de nieuwe bewoners geven altijd stralend een rondleiding en we weten dat alles goed zal komen.
Sterker nog: hoewel er altijd sprake is van (forse) budgetoverschrijdingen en daaruit voortvloeiende financiële problemen is de inrichting bijna altijd perfect en was er kennelijk toch nog genoeg geld voor een aantal peperdure apparaten of meubels.
Als de aflevering afgelopen is kijken we of er misschien nog een revisit is. In dat geval krijgen we nog een extraatje: McCloud gaat na een of twee jaar nog een keer langs om te kijken hoe het er dan voorstaat. De mensen hebben dan vaak de tuin mooi op orde en genieten nog steeds volop.
Je went gelukkig een beetje aan het gezwollen taalgebruik van McCloud. Hij spreekt ons altijd ernstig toe, heeft het over de geweldige risico’s, de visie, de creativiteit en vooral het doorzettingsvermogen van de bouwers en bereidt ons er altijd op voor dat het weleens helemaal verkeerd kan aflopen. Hij houdt de spanning erin (“ but then disaster strikes”) en we zien beelden van lekkage, overstromingen, instortende muren en constructiefouten.
Maar zoals gezegd, alles komt uiteindelijk goed en Kevin is daar altijd heel verbaasd over.
(We vragen ons af of de BBC niet af en toe bijspringt met een paar duizend pond als de mensen het heel moeilijk hebben (Kevin werkt af en toe wel mee) en of mislukte projecten wellicht niet uitgezonden worden).
Gegrepen door de afleveringen op Netflix ging ik op zoek naar meer. Ik ontdekte dat er inmiddels 12 seizoenen zijn uitgebracht op DVD en heb tot nu toe kans gezien de meeste tweedehands op de kop te tikken. Wat is er leuker dan een pakje uit de UK te ontvangen met weer een felbegeerde serie?
Ik mis alleen nog de series 5.2 (die jaargang bestond uit drie series) en 9. Hiervan is alleen een heel duur tweedehands exemplaar beschikbaar, in “acceptable state” (“minor scratches”).
Er zijn ook Australische afleveringen (13 en 14), maar deze zijn heel kostbaar en bovendien Regio 4, dus niet geschikt voor onze DVD-speler.
Onze vriendin die in Engeland woont heeft beloofd voor ons op zoek te gaan. Ze houdt ervan om in thriftshops te snuffelen.
Er komt natuurlijk een moment dat we alles gezien hebben (er zijn 160 episodes gemaakt in 17 series). Dan vallen we in een groot gat.
Om de schok wat minder groot te maken heb ik inmiddels ook al wat andere DVD’s aangeschaft: Man Made Home (waarin Kevin McCloud zelf het een en ander bouwt), en Restoration Man (verbouw in plaats van nieuwbouw). We kunnen dus nog even voort!
Grand Designs 9
Heb je zelf soms aspiraties om te gaan bouwen?