Het is de week van het korte verhaal. In De Wereld Draait Door besteedt Matthijs van Nieuwkerk hier aandacht aan, op zich een loffelijk streven.
Ik ben niet zo’n heel grote fan van DWDD. De meeste onderwerpen worden er in noodtempo doorheen gejaagd en je ziet altijd dezelfde gezichten. Het is wel bijzonder dat van Nieuwkerk het experiment niet schuwt en niet alleen maar kiest voor “veilige” onderwerpen. In zijn programma is plaats voor Jazz, ballet, opera en literatuur. Ik vermoed dat het voor heel wat kijkers de eerste keer zal zijn dat ze met kunstuitingen als deze geconfronteerd worden.
De kans bestaat dus dat mensen er door worden aangestoken en zich er wat verder in gaan verdiepen.
Als dat zo is: chapeau voor van Nieuwkerk. De cultuurkloof is een beetje minder diep geworden.
Toen ik de uitzending over het korte verhaal bekeek bekroop me een gevoel van onbehagen.
Men was op het idee gekomen een compleet kort verhaal voor te lezen. De keus viel op Cat in the Rain van Hemingway, het beste korte verhaal.
Ik houd van korte verhalen en heb er ook een aantal van deze beroemde Amerikaanse auteur gelezen. Ik vond Hills Like White Elephants prachtig en heb dit ook in mijn lessen gebruikt.
Ik was dus blij verrast met de keuze voor een verhaal van Hemingway. Maar toen kwam het: gewoon een verhaal voorlezen is natuurlijk te saai voor prime time. Er was wat aankleding nodig: Matthijs stelde door middel van een vraag (die zoals gebruikelijk door een overvloed aan informatie meer op een antwoord leek) de inleider voor, de voorlezeres, de animator, de vertaler en de geluidsman.
Deze waren allemaal nodig om het verhaal over het voetlicht te krijgen.
Zoals wel vaker gebeurt schoot DWDD zijn doel volledig voorbij. Het is al tricky om te spreken van het beste korte verhaal: dat bestaat niet. Er zijn talloze prachtige verhalen, maar elke lezer bepaalt zelf wat hij ervan vindt.
Een verhaal die status toekennen wekt veel teveel valse verwachtingen.
Je moet het genre verkennen en na verloop van tijd ontdek je wat je mooi vindt, wat je boeit en welke schrijvers je aanspreken.
Als je het arme verhaal dan ook nog van allerlei toeters en bellen gaat voorzien (voorgelezen door Annechien Steenhuizen!, met beeld, met geluid!) kan de onderneming alleen maar op een teleurstelling uitdraaien.
De essentie van literatuur is dat de lezer zelf, ongestoord en geconcentreerd de woorden van de schrijver tot zich neemt. Als het goed is ontstaan op deze manier beelden en voelt de lezer zich aangesproken. Hij bewondert de woordkeus van de auteur en denkt nog eens na over wat hij heeft gelezen.
DWDD heeft met deze goedbedoelde actie de plank volledig misgeslagen.
Idealistisch motief: 9
Uitvoering: 6
Via deze link kan je de uitzending zelf bekijken.
Het betreffende korte verhaal van Hemingway (Cat in the Rain) is hier in PDF te lezen:
‘Hills Like White Elephants’ , Kees Helsloot of Ton Koet?