De levens van Jan Six

Reizen zonder John was het eerste boek dat ik las van Geert Mak. Ik was zijn naam al eens tegengekomen en werd niet teleurgesteld. Het boek is een ode aan John Steinbeck, die in de jaren 60 met zijn hond een rondreis maakte door Amerika en daar verslag van deed. Mak maakte dezelfde reis, maar dan 30 jaar later en zonder hond.

Ik genoot van dat boek (en las en passant natuurlijk ook het boek van Steinbeck). Je krijgt er veel zin in zelf een dergelijke tocht door de VS te maken.

De levens van Jan Six, een familiegeschiedenis, is Mak’s jongste boek.  Wie van geschiedenis houdt, en van Amsterdam, zal genieten van dit boek.

De schrijver heeft zich twee jaar ondergedompeld in het patriciërsgeslacht Six, dat generatie na generatie Jannen voortbracht. De huidige Jan (de 11^e) gaf hem toegang tot het kapitale familiepand aan de Amstel en alles wat zich daarin bevindt.

Mak beschrijft beeldend hoe het aanvoelt om met je neus op een eeuwenoud schilderij te staan:

In een voorkamer stuit ik op een portret van een jonge vrouw. Ze is een jaar of negentien. Ze kijkt stil en wat verlegen. Het is een bruisportret: de zwarte bruidskleding – wit werd pas mode in de 19^e eeuw – is uitbundig bewerkt, ze draagt haar trouwring aan de rechterwijsvinger, ze heeft rond haar middel een grote ketting – het gebruikelijke huwelijksgeschenk – voor de sleutels van de kasten van het echtelijk huis. En, warempel, ze draagt net zo’n pomander als hier wordt bewaard.
Dit was duidelijk een meisje van goede komaf: in haar linkerhand houdt ze een paar schitterend geborduurde bruidshandschoenen, flonkerend van de pareltjes en het gouddraad. “Nog geen jaar later was ze dood”, zegt de heer des huizes. Ze overleefde de geboorte van haar eerste kind niet. Hij trekt een lade open. “Wil je de handschoen die je op dit portret ziet misschien even vasthouden?”
Opeens heb ik de originele huwelijkshandschoen in mijn handen, de parels en het harde gouddraad, de wat stugge stof.

Even in het 1612.

Het boek levert een prachtig beeld op van hoe een gegoede familie standhoudt in veranderende tijden. Soms zijn ze bijna arm geworden, dan zijn ze weer steenrijk (vaak door slimgeplande huwelijken). Soms hebben ze veel invloed, soms moeten ze een stapje terugdoen. Tegelijkertijd lezen we over de geschiedenis van de Republiek en die van Amsterdam.

Een heerlijk boek.

We bleken Een kleine geschiedenis van Amsterdam al in huis te hebben en via Marktplaats bemachtigde ik een mooie cassette met In Europa, reizen door de twintigste eeuw (1300 bladzijden!).

Ik kan dus nog even voort.

De levens van Jan Six:     9