Niet echt

Een van de leukste elementen van postzegels verzamelen is de onverwachte vondst.

Je hebt een stapeltje zegels voor je en bekijkt ze een voor een. Heel veel zegels ken je al en je hebt een beetje je buik vol van wéér een koning Boudewijn of een generaal Franco.

Dan ineens heb je iets bijzonders in handen. Een zegel die je nog nooit gezien hebt. Je pakt het vergrootglas erbij en probeert erachter te komen hoe oud de zegel is en uit welk land hij komt.

Ik ben vooral geïnteresseerd in oude postzegels (ongeveer tot 1950) en vind dat er vooral in de Art Deco -periode (rond 1920) prachtige kunstwerkjes zijn gemaakt.

Onlangs stuitte ik weer op een paar intrigerende zegels. Op het eerste gezicht leken ze Russisch te zijn, maar een landaanduiding ontbrak en ook de catalogi boden geen uitkomst.

Gelukkig is er het internet. Ik vond een artikel dat speciaal aan mijn mooie vondst was gewijd, er was echter een probleem: het was geheel in het Russisch en die taal ben ik niet machtig.

Ik besloot een poging te wagen de tekst door een vertaalmachine te halen. Ik kon niet zomaar delen kopiëren, dus stuurde ik de tekst door naar mijn eigen e-mailadres. Toen ik hem daarin opende verscheen tot mijn grote verbazing het aanbod rechtsboven in beeld: Tekst vertalen? Ik klikte op ja en ogenblikkelijk stond daar het verhaal in het Nederlands!

Ongelooflijk. De vertaling was hier en daar niet zo goed, maar ik kon heel makkelijk de informatie vinden waar ik naar op zoek was.

De zegels die ik gevonden heb zijn onderdeel van een serie van zeven (ik heb er vijf), gemaakt door Marco Fontano in 1922.

Deze Italiaan had geld nodig en besloot dat uit de zakken van hebberige filatelisten te kloppen.

Hij was nog nooit in Rusland geweest, maar dat weerhield hem er niet van een serie postzegels te maken die uit dat land hadden kunnen komen.

De serie heeft de naam “Odessa Grind” gekregen.

Postzegelverzamelaars wilden graag zegels hebben uit de nieuwe Sovjetrepubliek  die na de revolutie was ontstaan, maar niemand wist hoe die eruitzagen.

Fontano wilde ze maar al te graag tegemoetkomen.

Zijn zegels vonden aanvankelijk veel aftrek, maar er rees al snel twijfel. Er stonden maar twee woorden op de kunstwerkjes: “mail” en “wrijven”.

Bovendien kwam de stijl helemaal niet overeen met de echte postzegels, die inmiddels ook op de markt kwamen. Het artikel spreekt over “Mystieke sfeer met magische gebogen figuren, fladderende panelen (?) en theatrale gewaden”. Dit in tegenstelling tot de realistische echte zegels, waarop vooral dappere arbeiders en boerinnen te zien waren in heroïsche poses.

Vanuit Rusland kwamen ook verontwaardigde reacties. Men noemde de vervalsingen decadent en contrarevolutionair.

Fontano liet zich niet van de wijs brengen en produceerde nog een tweede serie, nu met portretten van sovjethelden. Jammer genoeg wist hij niet dat Zinovjev en Trotski inmiddels uit de gratie waren geraakt. Hij was er ook niet van op de hoogte dat Lenin verboden had zijn beeltenis voor een postzegel te gebruiken.

Het zal vaak gebeuren dat vervalsingen stilletjes uit beeld verdwijnen. Ze worden niet opgenomen in catalogi en veel verzamelaars willen ze niet in hun album hebben.

Maar er zijn uitzonderingen, deze is er een van. De zegels geven een prachtig beeld van de tijd en vertellen ook een interessant verhaal.
Ze doen me sterk denken aan de mooie Nederlandse postzegels die Jan Toorop ontworpen heeft.

Bij mij krijgen ze dus een ereplaats in mijn verzameling.

 

Maar wat een ironie: het is mogelijk dat mijn exemplaren nep zijn. Want de oorspronkelijk Fontano-zegels zijn op hun beurt ook weer vervalst….