Mijn dagblad heeft een terugkerende rubriek Dagboek. Hierin staan steeds passages uit het dagboek van verschillende mensen, vaak historisch.
Het belang ervan ontgaat me enigszins, ik ben dan ook geen trouwe lezer van deze stukjes.
Gisteren viel mijn oog echter op een stukje dat over zeilen ging. Als geïnteresseerde van “everything nautic” las ik het en was verbaasd over inhoud en taalgebruik.
In deze tijd waarin steeds vaker robots worden gebruikt om teksten te vertalen en zelfs AI wordt gebruikt om ze op te stellen vermoedde ik dat deze ontwikkelingen hier aan de orde waren.
Het fragment is uit het journaal van Francis Chichester, een solozeiler die met de Gypsy Moth III rond de wereld zeilde.
Het schip slaat om en richt zich weer op, maar het voorval veroorzaakte wel een ravage in de kajuit.
Wat het meest opvalt is het gebruik van het woord kenteren in plaats van kapseizen (wat hier overduidelijk bedoeld wordt).
Chichester wordt geciteerd: “Daar gaat-ie”. Hoogstwaarschijnlijk heeft hij “There she goes” gezegd, Engelsen gebruiken altijd het vrouwelijke persoonlijk voornaamwoord voor schepen.
“Ik was niet bang, maar volkomen oplettend”. Heeft hier gestaan: “ I wasn’t scared, but totally observant” ?
“Ik had een benauwd gevoel, alsof de boot boven op me was” Lelijk!
“…een eigenaardig gevoel van iets normaals in een uiterste chaos”. Brrr.
“…lag ruim een halve meter bedolven onder…”
“…en de drie kasten waren helemaal leeg geraakt toen we ondersteboven lagen”
Ik kan alleen maar gissen wat er gebeurd is dat zo’n belabberd stukje proza in de krant is gekomen. Geven we de computer de schuld?
De inhoud van het stukje deed me ook de wenkbrauwen optrekken.
Ik was verbaasd over het gegeven dat het jacht was omgeslagen en toch weer vanzelf recht was komen te liggen.
Ik heb wat onderzoek gedaan en kwam er achter dat dit inderdaad mogelijk is, ook bij zeilschepen. (Ik kende het zelfrichtend vermogen van moderne reddingsboten, maar die hebben geen masten, zeilen of tuig).
Chichester vertelt dat hij heeft kunnen berekenen dat zijn schip 140º was gekanteld (bij 180º zou de mast volkomen verticaal in het water steken).
Ik ben zelf wel eens omgeslagen met een zeilboot en heb behoorlijk wat inspanning moeten verrichten om de boot weer overeind te krijgen. En toen lag het zeil nog op het water..
De Gypsy Moth was dus een heel bijzonder jacht, maar dat Chichester dit grote schip in zijn eentje zeilde is het grootste wonder.
Het getoonde fragment komt uit de Volkskrant van 30 januari 2023.