Geestelijke Gezondheidszorg

GGZ

Als je ernstig ziek wordt beland je in het medische circuit. Bij een lichamelijke klacht is meestal vrij duidelijk welk pad bewandeld moet worden. Na de diagnose bepaalt de arts medicatie, ziekenhuisopname, chirurgische ingreep of een andere behandeling die ertoe moet leiden dat je weer beter wordt. 

Als de ziekte bekend en behandelbaar is heeft de patiënt meestal een behoorlijk beeld van wat er gaat gebeuren, wat er van hem verlangd wordt en hoe het genezingsproces ongeveer in zijn werk zal gaan. Hij krijgt meestal ook een prognose voor herstel.
Er is vaak een duidelijk verhaal voor de buitenwereld. 

Hoe anders is het, als je mentaal ziek wordt. Je aandoening is vaak vergelijkbaar met een ernstige lichamelijke ziekte maar het verloop is heel anders. 

Het is mij overkomen en dit is een korte weergave van wat er gebeurt als je mentaal ziek wordt en in Flevoland woont. 

• De medische wetenschap loopt, als het gaat om mentale ziektes, flink achter. Een diagnose is moeilijk te stellen en blijft vaak vaag. De huisarts probeerde mij in eerste instantie zelf te behandelen maar kwam er al snel achter dat ik professioneler hulp nodig had.
• Zoals waarschijnlijk overal in Nederland zijn er wachtlijsten bij de GGZ. Om de wachttijd te overbruggen is het mogelijk gesprekken te hebben met sociaalpsychiatrisch verpleegkundigen, waarvan het gezondheidscentrum er enkele in dienst heeft. Deze bieden een luisterend oor en proberen wat adviezen te geven. Er is geen sprake van een behandelplan, er wordt ook geen verslag bijgehouden. Voordeel is, dat je je verhaal kwijt kan, nadeel is dat de schijn wordt opgeroepen dat er wat aan je ziekte gedaan wordt.
• Nadat ik was aangemeld bij de GGZ rekende ik erop dat ik misschien wel lang zou moeten wachten. Ik weet dat er veel vraag is en dat er onvoldoende geld en menskracht beschikbaar is. Waar ik niet op gerekend had, was dat ik de boodschap kreeg dat ik afgewezen was. Ik kwam niet in aanmerking voor hulp.
  Nadat mijn huisarts voor mij in de bres was gesprongen bleek sprake van een misverstand. Ik kwam wel op een lijst speciaal voor ouderen. 
• Na een flinke wachttijd kreeg ik een uitnodiging voor een intakegesprek. Later bleek het hier om een uitgebreid onderzoek te gaan waarin vastgesteld moest worden dat ik lichamelijk en geestelijk geschikt was om behandeling te kunnen ondergaan. Grof gezegd: het heeft geen zin moeite te doen voor iemand die flink aan het dementeren is. 
• Het onderzoek vergde een hele ochtend en werd afgenomen door een geriater. Ik moest vertellen welke dieren ik zag (een tijger en een kameel), ik moest een klok tekenen en een aantal taal/reken-opgaven maken. Na afloop kreeg ik te horen dat ik het goed gedaan had. (Later hoorde ik dat Trump, die kennelijk aan dezelfde test was onderworpen en het er ook redelijk van af had gebracht, aan de uitslag de conclusie ontleende dat hij een bijzonder hoog IQ had. Want het was een heel moeilijke test geweest waarop zijn politieke opponenten ongetwijfeld veel slechter zouden scoren).
  Er was mij van tevoren geen informatie gegeven over de aard en doel van deze test. Ik had me erop voorbereid dat nu het moment was aangebroken dat ik met een psychiater over mijn angsten en depressie mocht praten.  
• Er volgde nog een gesprek, ditmaal wel over mijn ziekte. Ik praatte met een arts in opleiding die stage liep bij de GGZ. Hierna kwam de psychiater erbij, de suggestie werd gedaan dat gemeten moest worden hoe hoog het gehalte aan antideprissiva in mijn bloed was. Als dit laag zou zijn zou de conclusie gerechtvaardigd zijn dat ze voor mij niet meer werkten en dat het verstandig zou zijn over te stappen op een ander soort. Er werd gekozen voor een bepaald medicijn, vooral omdat een van mijn familieleden hier baat van had en dat wetenschappelijk is aangetoond dat de kans groot is dat een middel goed werkt als dit bij een sibling ook het geval is. 
• De eerste keer bloedprikken mislukte omdat ik verkeerde openingstijden had doorgekregen, de tweede omdat mij niet verteld was dat ik vooraf geen medicijnen mocht slikken. 
• De psychiater verwarde twee keer een afspraak voor een telefonisch gesprek met een fysieke ontmoeting. Het gevolg was dat ze mij probeerde thuis telefonisch te bereiken terwijl ik in de wachtkamer zat. 
• Het gesprek kwam er wel, maar moest snel plaatsvinden tijdens haar lunchpauze. Het behandelteam had besloten dat ik zou overstappen op een nieuw medicijn (overigens niet het middel dat was voorgesteld) en dat ik zou gaan deelnemen aan groepstherapie. 
• Ik moest wachten tot er voldoende gegadigden waren voor de groepstherapie, in de tussentijd werd me EMDR-therapie aangeboden. Ik heb eraan meegedaan maar kan werkelijk niet zeggen of het geholpen heeft. Zoals zo vaak bij psychische klachten is het heel erg moeilijk oorzaak en gevolg vast te stellen. 
• Ik kreeg bericht dat de groepssessies zouden beginnen. In een serie van 8 sessies werkten we aan de hand van een behandelprotocol Positieve Cognitieve Gedragstherapie. De begeleiding was in handen van twee therapeuten. Het tweede deel van de sessie werd in beslag genomen door Psychomotorische Therapie. 
  We begonnen met zes deelnemers, twee ervan haakten al snel af. Mijn lotgenoten waren drie vrouwen die leden aan depressie, eenzaamheid en verdriet.  
• Op onverklaarbare wijze was de depressieve wolk die ruim een half jaar boven mijn hoofd had gehangen voor een groot deel verdwenen, nog vóór ik van medicijn was gewisseld of aan de therapie was begonnen. Op aandringen van de begeleiders ging ik wel door met de groepstherapie, hoewel er dus bij mij inmiddels sprake was van een fors veranderde beginsituatie, en er een groot verschil was tussen de ernst van mijn problematiek en die van de andere deelnemers. 
• We werkten met een gekopieerd werkboek. Vanuit mijn beroepsmatige achtergrond heb ik bezwaar tegen het gebruik van illegale kopieën. Dit is in feite diefstal en broodroof. De psychomotorische therapie was ingesteld op bejaarden die bijna niks meer konden. 
  De achterliggende gedachten van deze therapie snijdt hout: als je depressief bent kan je niet anders dan negatief denken en elke poging om ook wat lichtpuntjes vast te stellen is de moeite waard.
  Vooral omdat ik al bij aanvang grotendeels hersteld was kan ik niet goed zeggen of de therapie voor mij gewerkt heeft. 
• In een laat stadium van het traject kreeg ik “Mijn behandelplan” opgestuurd. Ik werd verondersteld dit voor akkoord te ondertekenen. De naam van de opsteller ontbrak, er stonden taalfouten en feitelijke onjuistheden in en ik had er veel vraagtekens bij. Ik heb dit document niet ondertekend, gemeld dat ik het een slecht stuk vond en aangeboden mijn bezwaren mondeling of schriftelijk toe te lichten, maar vooralsnog heb ik er niets over gehoord. 
• Binnenkort vindt een evaluatiegesprek plaats met mijn behandelaars en eind december een eindgesprek met de psychiater. 

Wat is me opgevallen? 

• Ik vind dat er qua organisatie en communicatie ruimte is voor verbetering. 

• Hoe weet ik dat als men steken laat vallen op deze gebieden, dit dan niet gebeurt op klinisch gebied? 

• De behandelaars zijn vriendelijk en zorgzaam. 

• Er wordt erg veel tijd en moeite besteed aan de intake, maar er is eigenlijk geen aanbod op maat mogelijk. Ik kwam in aanmerking voor groepstherapie, maar verder waren er geen mogelijkheden. (Ik zou zelf heel graag enkele diepgaande gesprekken met een psychiater hebben gehad, maar dit behoorde niet tot de mogelijkheden). 

• Ik heb nog heel weinig inzicht in de achtergrond, oorzaken en verloop van mijn aandoening. Ik ben nu voor 80% weer in orde maar kan met de beste wil van de wereld niet zeggen of de inspanningen van de GGZ hierop van invloed zijn geweest.