Categorie: Gezien

 

Er is een tijd geweest dat Nederland zich moest wapenen tegen indringers.

Een belangrijk element in de verdediging was de Hollandse Waterlinie. Als de vijand naderde zouden grote stukken land onder water worden gezet, zodat die niet verder kon.
Verder was er een groot aantal forten met dikke muren.

We bezochten Fort Honswijk, ten zuiden van Utrecht.

Het fort is gebouwd door Willem II in 1895 en heeft, zoals bijna alle forten, nooit echt dienstgedaan. Bij mobilisatie werd er een aantal soldaten gehuisvest, er zijn na WO II gevangenen in opgesloten en er werd een tijd lang gevonden munitie ontmanteld. Maar er is nooit gevochten.

Je rijdt een tijdje langs de Lek en loopt naar het fort toe, dat ineens opdoemt als je een hoek omgaat. Je verwacht een imponerend, hooggelegen bakbeest voorzien van allemaal schietgaten, maar vreemd genoeg ligt het fort in een kom achter de rivierdijk. Ik kan me niet goed voorstellen dat de kanonnen veel kwaad kunnen aanrichten. (Later hoorde ik dat er oorspronkelijk nog een verdieping bovenop heeft gezeten. Van hieruit had men waarschijnlijk wel een vrij schootsveld).

Het is inderdaad wel een bakbeest. Het gebouw heeft een ronde vorm en de muren zijn metersdik.

We krijgen een rondleiding van een van onze vrienden, die op het terrein een klein museum heeft opgezet (hierover later meer).

We zien grote ruimtes, waar de temperatuur altijd rond de 14° is. De witgepleisterde muren zien er opvallen goed uit. Vrijwilligers zien erop toe dat alles goed bijgehouden wordt, maar het is natuurlijk erg moeilijk er een leefbare atmosfeer te creëren: koud, vochtig en bijna geen ramen. Ik heb medelijden met de soldaten die hier gelegerd waren, in hun slaapruimten lag beton, de officieren beschikten over een houten vloer.

Uit verveling hebben enkelen van hen muurschilderingen aangebracht, die na al die jaren nog goed te zien zijn.

Het fort is verder leeg, de kanonnen zijn allemaal weggehaald.

We komen in de munitiekelders, waar olielampen die achter glas stonden destijds de enige lichtbron vormden. Er mocht natuurlijk geen open vuur bij het kruit branden. Onze gids heeft gelukkig een goede lamp bij zich, want je wordt licht claustrofobisch van de smalle donkere gangen. Ik was blij toen ik weer in het licht stond.

We mogen ook kijken in de ruimte waar in de zeventiger jaren munitie onschadelijk werd gemaakt: een gevaarlijk werkje waarbij men in aparte kamers werkte die via stalen luiken met elkaar verbonden waren.

 

We lopen om een ander onderdeel van het complex heen, een langgerekte bunker waarin Prins Bernhard ooit zijn olifantengeweren uitprobeerde. Tot slot zien we het mooi gerestaureerde poortgebouw.

Het is natuurlijk een wonderlijk gegeven dat er destijds zoveel forten gebouwd zijn, die nooit dienstgedaan hebben. Forten noch waterlinie konden de Duitsers tegenhouden toen ze ons land in mei 1940 binnenvielen.

Voor de eigenaren (het rijk, gemeentes, Staatsbosbeheer) zijn ze een blok aan het been: ze moeten onderhouden en beveiligd worden en het is lastig er een renderende bestemming voor te vinden. Ondernemers, zoals horeca-exploitanten, zijn huiverig omdat er nogal wat dure aanpassingen moeten plaatsvinden om de ruimtes geschikt te maken voor gebruik. Verder is niet elk fort even goed toegankelijk en is niet zeker dat de benodigde bezoekersaantallen gehaald zullen worden.

 

Ben Gort zag wel kansen: hij huurt een aantal ruimten op het complex en heeft een klein museum opgezet. Hij heeft de ambitie om het te laten groeien en veel bezoekers te trekken.

Gort is begenadigd kunstenaar/klussenman (hij heeft bij ons enkele fantastische verbouwingen gedaan) en nu dus ook directeur van Leger Diorama Wereld.

Het museum is in de opbouwfase, (de bezoekersruimte is bijna klaar) en toont voorwerpen uit (vooral) de tweede wereldoorlog en diorama’s: heel knap geconstrueerde miniatuurvoorstellingen over episodes uit verschillende oorlogen: de eerste en tweede wereldoorlog, Vietnam, de koude oorlog en er is zelfs een minutieus nagebouwd Tiananmenplein, met de inmiddels wereldberoemde scene waarin een man een rij tanks tegenhoudt.

Het is heel interessant om getuige te mogen zijn van zo’n mooi initiatief en ik hoop dat Ben zijn jongensfantasie tot realiteit zal kunnen maken.

 

 

Ik kan een bezoek aan fort en museum van harte aanbevelen.

 

Fort Honswijk            8

Legerdioramawereld 8

 

De site van Fort Honswijk

De site van het museum

De site van Ben Gort

 

Op uitnodiging van mijn zoon Ben, die het festival organiseert namen we de metro naar Amsterdam Zuidoost om Metro Movies te bezoeken.

Het festival vindt plaats in de tunnel waar binnenkort de A9 doorheen zal gaan.

Metro Movies is voor iedereen die van kwaliteitsfilms houdt en daarnaast festivalsfeer wilt proeven in de vorm van debatten, kunst, muziek en lekker eten. Op vrijdagavond gaan we na de opening van wethouder Kunst en Cultuur Touria Meliani in debat met stadmaker Malique Mohamud, cultureel ondernemer Angelo Bromet, creatief ondernemer Maru Asmellash en Saskia Bosnie van bewonersparticipatie adviesplatform Sabo, over de snelle veranderingen en mogelijke kansen in Zuidoost aan de hand van VPRO Tegenlicht documentaire ‘Mijn stad is mijn hart’. Vervolgens wordt de beklemmende survival horrorfilm Cutterhead vertoond, waarin drie mensen van verschillende komaf vastzitten in een ondergrondse tunnel.

Je wordt aangemoedigd het openbaar vervoer te nemen, maar uit veiligheidsoverwegingen moet je in een ruime lus naar het festival lopen, het duurt dus wel even voor we op de bestemming aankomen, waar we aanvankelijk tegengehouden worden door een bewaker die ons vertelt dat het pas om 17.00 uur begint. We wachten de resterende drie minuten en mogen dan doorlopen, als de bewaker afgelost wordt door twee nieuwe collega’s.

Er is sprake van enige overkill, want behalve wij tweeën is er nog niemand.

We hadden nog niet begrepen dat als je naar een festival gaat je natuurlijk niet op de aangekondigde begintijd verschijnt.

Aangezien er voor een festival organisatorisch heel wat uit de kast getrokken wordt (denk aan wc’s, elektriciteit, bewegwijzering, voedsel, drank en zitplaatsen) had men besloten de hele setup gedurende de dag te gebruiken voor een congres van bouwers: die zouden het vast een heel toepasselijke plek vinden.

Bij onze aankomst waren ze klaar met congresseren en luid met elkaar in gesprek over bouwzaken.

Ze moesten hard praten, want een blije dj draaide keiharde techno waar volgens mij niemand behoefte aan had.

Het is ene bijzonder ervaring in een tunnel te lopen waardoor binnenkort het verkeer zal razen. De strepen waren al op de weg geschilderd, er hingen al bordjes met aanwijzingen (als je eruit wil moet je 25 meter naar de ene, of 75 naar de andere hollen). Ook de verlichting was aangebracht en boven ons hoofd hingen gigantische ventilatoren.

Op weg naar onze zitplaatsen kwamen we langs een aantal doeken waar graffiti op was gespoten en een paar mannequins in hippe kleren.

We verzekerden ons van een plaatsje op de eerste rij en wachtten op de dingen die komen gingen.

Dat duurde even, maar dat gaf niet want er was een lichtspektakel (een moderne variant op de vloeistofdia’s van weleer) en we hadden mondvoorraad bij ons (wat eigenlijk niet mocht).

 

 

Na enige tijd kondigde een meneer aan dat we gingen kijken naar een VPRO- documentaire over Rotterdam. Die ging over de bewoners, die 206 verschillende nationaliteiten bezaten. Toch voelden ze zich heel erg Rotterdammer en kwamen graag in het hiphophuis. Probleem is, dat er allemaal dure huizen gebouwd worden en dat er op het laatst alleen nog maar plaats is voor mensen met veel geld.

Na afloop namen enkele mensen plaats op het podium en begon de nabespreking, die een uur duurde. Volgens mij zou twintig minuten ook lang genoeg zijn geweest.

De wethouder was kennelijk verhinderd.

De forumleden waren aardig en vast heel erg deskundig, maar het incrowd-, en ons-kent-ons-gehalte was erg hoog. Eén van hen, de stadmaker, (wat is dat?), had het vreselijk koud en moest met een kop thee ontdooid worden. Een ander was iets hoogs in de stadsdeelraad. Hij had met zijn mooie blauwe pak ook niet op de lage temperatuur in de tunnel gerekend. Hij deelde een dekentje met een ander pak, maar dat hielp niet echt. (Wij hadden de aanwijzingen nauwlettend opgevolgd en waren goed warm gekleed!)

De centrale vraag was of er parallellen te trekken waren tussen Rotterdam en Amsterdam Zuidoost en of we dezelfde problematiek hadden.

Nou en of!

Je kon heel goed merken dat de deelnemers van praten hun beroep gemaakt hadden. Het was dan ook niet verwonderlijk dat ze voortdurend iedereen opriepen om in gesprek te gaan, dat het hoognodig was dat de discussie geopend werd en dat er issues op de agenda moesten worden gezet. Er was onvoldoende oog voor het narratief en er was gebrek aan dialoog.

Ik weet gelukkig dat er veel leuke dingen gebeuren in Zuidoost, maar kon me niet aan de indruk onttrekken dat dit eerder ondanks dan dankzij deze praters is.

Toen het gesprek eindelijk afgelopen was gingen we een pizzaatje halen bij een van de foodtrucks. Twee Italianen hadden een schattig Tuk-tuk autootje omgebouwd tot rijdende pizza-steenoven! Ze waren erg goed van vertrouwen, want ze keerden regelmatig tegelijk hun rug naar de goedgevulde openstaande geldkist die als kassa fungeerde.

Ze wisten natuurlijk dat er alleen maar goed volk was.

De film was een adembenemende aangelegenheid. Deens, met Engelse ondertiteling.

Thema’s waren solidariteit (of het gebrek eraan), zelfopoffering en hoe mensen zich houden in extreme situaties.

Degene die de film uitgekozen had was vast erg in zijn sas met toepasselijke gegeven dat de film zich óók in een tunnel afspeelde. Maar in de film ging het helemaal mis, ik kreeg het er claustrofobisch van. Ik vroeg me af of er bij het bouwen van onze tunnel ook zulke gruwelijke dingen gebeurd waren, en was blij dat we na afloop weer de open lucht konden opzoeken.

We sneden op de terugweg naar de metro natuurlijk een flink stuk af en waren al snel weer op weg naar huis.

Het was een bijzondere ervaring, die ik niet graag had willen missen.

Ambiance                   10 (het leek op een reprise van een autoloze zondag)

Organisatie                 9 (want immers verzorgd door Ben)

Discussie                    6 (te lang en te geroutineerd)

Film                            8

site

De foto’s zijn gemaakt door Greet.

Af en toe word je moedeloos van het aanbod op Netflix: slechte series met goedkope plots, ongeloofwaardige karakters en een rammelende verhaallijn.

Soms stuit je op een pareltje: de serie Unbelievable is sinds kort op Netflix te zien, ik vond hem fenomenaal.

We zien geweldige acteerprestaties (het lijkt er werkelijk op dat de acteurs geen rol spelen, maar puur zichzelf zijn), geen enkele overdrijving of sensatiezucht en een uiterst menselijke benadering.

Het verhaal is gebaseerd op gebeurtenissen die echt hebben plaats gevonden.
Een serieverkrachter die behalve bruut ook uiterst geraffineerd optreedt kan uiteindelijk gearresteerd worden dankzij voortreffelijk politiewerk en heel veel geduld en volharding.

We volgen de (juridische) weg die een van de slachtoffers moet bewandelen en worden geconfronteerd met een systeem dat aan alle kanten faalt.
Daarnaast zien we hoe twee politievrouwen zich vastbijten in de zaak en hoe ze zeer professioneel standhouden in een door mannen gedomineerde wereld.

De serie is geen moment gehaast, een zaak als deze vereist ontzettend veel geduld en het is onvermijdelijk dat af en toe een verkeerd pad wordt ingeslagen.
Er zijn geen sensationele plotwendingen of cliffhangers, er is slechts een heel zorgvuldig narratief waarin de karakters van de verschillende betrokkenen heel helder worden belicht.

Wat een geweldige serie. Ik raad iedereen aan deze snel te gaan zien.

 

Unbelievable              9 ½

 

Trailer

 

 

Als je een stad bezoekt waar je niet echt bekend bent is het verstandig van tevoren na te denken over wat je wil zien.

Het is ons meer dan eens overkomen dat we op de bonnefooi rondliepen, door buurten die niet echt de moeite waard waren, om dan later te ontdekken dat we de echte highlights gemist hadden.

Onze onvolprezen NS vrij-reizen-kaart bracht ons deze keer naar Leeuwarden.

We hadden op internet een NS-wandeling gevonden, die we helemaal gevolgd hebben (de korte versie dan, van 6,5 km die overigens voelde als 15).

Hoewel de samensteller kennelijk zijn uiterste best gedaan had de aanwijzingen zo duidelijk mogelijk te maken raakten we toch af en toe van het rechte pad.
We waren niet de enigen, regelmatig zagen we andere stellen vertwijfeld naar hun papier staren, waarna meestal de vrouw het voortouw nam. De man stiefelde er gedwee achteraan op zijn sandalen of verstandige wandelschoenen. Net zoals bij ons, dus.

 

We ontdekten dat Leeuwarden een prachtige stad is, met veel oude huizen en gebouwen, gezellige winkelstraatjes, mooie parken en veel water.

In verband met de zwaartekracht zag ik ervan af de scheve toren te beklimmen, een vrouw die dat wel gedaan had kwam tollend beneden aan en werd met een glaasje koud water weer enigszins tot leven gebracht.

Er lagen twee kerken op ons pad, die we allebei van binnen bekeken hebben. De eerste was Protestant (na de beeldenstorm gepikt van de katholieken), de andere Rooms-Katholiek.

In de eerste heeft men getracht met de tijd mee te gaan, het interieur is verrijkt met moderne constructies van staal en glas. Ik vind ze heel lelijk.

Geef mij dan maar het barokke interieur van de Bonifatiuskerk, gebouwd door Cuypers in 1893. Heerlijk, die geur van wierook en de smartelijke blikken van Maria en andere lijdenden. Het getuigt trouwens best van lef een kerk te noemen naar iemand die je in 754 vermoord hebt…

Jammer genoeg was de Pier Pandertempel en het gelijknamige museum gesloten. Ik schreef een eerder blog over de architect N.P. De Koo, die een bewonderaar was van Pander. Hij was degene die jarenlang geijverd heeft voor een aan deze beeldhouwer gewijd museum.
Een ander keertje.

Het St. Antonygasthuis is een oase van groen en rust. Rijke weldoeners bouwden hier vier paviljoens, één van hen was een verre voorvader van me. Een gedenktegel met dankzegging herinnert hieraan. Toen ik een andere bezoeker trots vertelde dat ik deel uitmaakte van dit trotse geslacht bracht hij me ervan op de hoogte dat de dankzegging alleen bedoeld was voor de toenmalige Minnema’s. Altijd fijn om even op de feiten gewezen te worden.

 

De Joodse Synagoge is niet langer een gebedshuis. Slechts honderd Joden overleefden de tweede wereldoorlog, niet meer genoeg om de gemeente overeind te houden.

De oude strafgevangenis wordt nu gebruikt door kunstenaars en Horeca-ondernemers. De cellen dienen als werkplaats of winkeltje en de restaurants hebben namen als in de Bak en Proefverlof. Het spreekt mij altijd erg aan als oude gebouwen niet worden gesloopt, maar een nieuwe functie krijgen.

 

Mata Hari werd geboren in Leeuwarden, we zagen haar geboortehuis en er staat een mooi beeldje.

 

Er was natuurlijk nog veel meer te zien, te veel om op te noemen. Ik kan deze stad en deze wandeling iedereen aanbevelen.

 

Leeuwarden:              8

 

Binnen één week!

 

 

Mijn echtgenote had een bonus ontvangen voor haar 25-jarig jubileum. Het leek haar een goed idee dit geld te besteden aan een reisje naar haar geliefde Engeland.

Eurostar

We mochten in de buurt van Oxford logeren bij goede vrienden en reisden met de Eurostar. Deze rijdt van Brussel naar London St Pancras en gaat door een tunnel onder het Kanaal door.

We reisden in stijl: Premium Class. Dit betekent lekkere stoelen en een lunch zoals je die ook wel in vliegtuigen krijgt. Goed reisgezelschap is niet gegarandeerd: vóór ons zat een groepje jonge Duitsers die door de wijn iets te luidruchtig waren geworden.

Greet had niet zo goed naar de kleine lettertjes gekeken en wist dus niet dat we te eten kregen in de trein. Ik had net een hap genomen van mijn thuis klaargemaakte broodje omelet toen ik het moest wegmoffelen om de stewardess niet voor het hoofd te stoten.

Toen de trein onder water dook was ik op mijn hoede en checkte regelmatig het dak op druppels, maar we kwamen droog weer tevoorschijn. We konden op een scherm zien dat hij op een gegeven moment 298 km per uur reed!

Links

We gingen het laatste stukje met de auto, uit voorzorg was ik niet voorin gaan zitten: de laatste keer dat ik daar zat had ik doodsangsten uitgestaan omdat de Engelsen aan de verkeerde kant van de weg rijden en het mij aan middelen ontbrak om daaraan te ontsnappen.

Onze gastvrouw reed onbekommerd met hoge snelheid over de bochtige smalle weggetjes en voerde ook nog het hoogste woord.

Bagage

Wat moet een mens veel meenemen als hij op reis gaat!
Het paste allemaal gelukkig wel in onze mooie nieuwe koffer, een turquoise monster op wielen waar ik de verantwoordelijkheid voor droeg. Greet deed de navigatie en ik sukkelde achter haar aan. Hoewel ik een flinke hekel heb aan rolkoffers (en dan vooral het geluid ervan) moet ik toegeven dat ze wel erg makkelijk zijn in het gebruik. Heel vroeger hadden koffers geen wieltjes, je moest ze gewoon tillen aan het handvat (of je liet een kruier dat voor je doen). Daarna hadden ze er twee en sleepte je hem aan een uitschuifbaar handvat achter je aan. Nu hebben ze allemaal vier wieltjes. Ze staan rechtop en je kunt moeiteloos met twee vingers sturen.

Het was wel even wennen: ik vond dat het er nogal parmantig uitzag en voelde me net een ganzenhoeder.
Er zijn natuurlijk ook nadelen: in stations zijn de vloeren mooi vlak, maar als je buiten bent rolt het allemaal een stuk minder mooi. Bij een helling moet je oppassen dat de koffer er niet vandoor gaat en op roltrappen is het een kwestie van listig manoeuvreren.

Good afternoon!

Als je verkeert in kringen zoals die van onze vrienden tref je alleen maar aardige, beleefde mensen. Hun hoffelijkheid doet in onze ogen overdreven aan, maar zo zijn ze nu eenmaal. Als je een kop thee krijgt: “Here you are, love”. Als je iemand voor laat gaan: “Cheers mate”. En na een vriendelijk gesprekje: “Have a lovely day!”.

Het is haast niet voor te stellen dat dit ook het land is van de hooligans en de stag-party’s, waar jongeren stomdronken over de straat rollen en waar volop gediscrimineerd wordt.

En natuurlijk het land van de Brexit.
Onze gastvrouw Esmyr is geboren in Nederland maar woont al 40 jaar in het Verenigd Koninkrijk. Ze is getrouwd met een Engelsman en heeft beide nationaliteiten.
Ze voelt zich bedreigd door de politieke ontwikkelingen en vraagt zich af of ze in de toekomst nog wel welkom is.
Als iemand een lompe manoeuvre uithaalt in het verkeer zegt ze: vast een Brexiteer.

De krant

Ik lees de Guardian en sta versteld van de onverbloemde stellingname. Sommige mensen in Nederland zeggen dat het Journaal en kranten als de Volkskrant niet objectief zijn. Dat is een lachertje als je het vergelijkt met Engeland. De Guardian is heel kritisch over Boris Johnson (in schitterende cartoons wordt hij consequent afgebeeld met een blote-billenhoofd) en in de rechtse kranten wordt volop gescholden op Liberals en mensen die tegen de Brexit zijn (“Remoaners”).

Drama

Op een prachtig grasveld achter een van Oxford’s oudste Colleges zijn vijftig klapstoeltjes neergezet. In een heel simpel decor speelt de Oxford Shakespeare Company de sterren van de hemel. Ze brengen het toneelstuk Wuthering Heights naar de roman van Emily Brönte. Het prachtige Engels van de acteurs klinkt als muziek in mijn oren.

Zo’n fantastische uitvoering in zo’n overweldigende historische omgeving: wat wil een mens meer?

Dorchester

In de mooie oude kerk van Dorchester (dertiende eeuw!) kijken we naar beelden van liggende ridders (een heeft de hand aan het gevest van zijn zwaard, klaar om ten strijde te trekken tegen de heidense Moren) terwijl de organist oefent voor de trouwerij van die middag. Als hij uiteindelijk vol op het orgel gaat is het alsof mijn haren van mijn hoofd worden geblazen.

Furniture-maker Philip Koomen

Ik krijg een rondleiding door de workshop van Phil, onze gastheer. Hij is meester-meubelmaker en vertelt dat hij nu in een fase van zijn carrière is waarin hij vooral geïnteresseerd is in de echte kunstzinnige aspecten van zijn werk. Hij neemt nog steeds opdrachten aan en maakt dan prachtige meubels (tafels, stoelen, kasten en zelfs hele keukens) maar spendeert de helft van zijn tijd aan het “spelen” met vormen en materialen.

Ik krijg van hem een kunstwerk cadeau waarmee je zelf eindeloze variaties kan maken.

Gezichtsherkenning

Als we terugreizen raakt de machine die mijn gezicht moet vergelijken met de foto in mijn paspoort in de stress. Hij moet heel lang nadenken, het poortje gaat niet open, en geeft dan de moed op. Bellen gaan rinkelen en lampen knipperen. Ik krijg opdracht om te keren en word met zachte hand weggeleid. Ik heb al visioenen van langdurige ondervraging en visitatie tot op het bot, maar een menselijke douanier ziet dat ik geen gevaar oplever ondanks het feit dat ik nu een baard heb, die er nog niet aan zat toen de foto voor mijn paspoort genomen werd. Greet was er al lang door en stond ongerust te wachten.

We nemen weer plaats in de supersnelle Eurostar, zijn nu wel voorbereid op de lunch en na twee hoofdstukken duikt de trein alweer op uit de tunnel en zijn we weer op het vasteland.

Hoe zal ons volgende bezoek verlopen, als Engeland een harde Brexit heeft doorgemaakt?