De opkomst van fake news en doelbewuste beïnvloeding van mensen door internet-trollen houdt me erg bezig.
Het is alsof het fundament van de samenleving ondermijnd wordt: hoe kan je keuzes maken als je er niet zeker van kan zijn dat de informatie waarop je je baseert klopt?
Geert Mak beschrijft in zijn nieuwste boek hoe een Amerikaans bedrijf wordt ingehuurd door de Hongaarse overheid om stemming te maken tegen de miljardair Soros. Met een geraffineerde campagne, die uit louter leugens bestaat krijgt men het voor elkaar dat een meerderheid van de Hongaren (en later ook Polen) inderdaad dacht dat het beeld van een “klassieke vijand, een mythisch monster met een geheime agenda, onmetelijke geldbronnen en overal tentakels” klopte. Er speelde natuurlijk ook een duidelijk antisemitisch element mee.
Het staat inmiddels wel vast dat er op grote schaal gebruik gemaakt wordt van internetleugens. Rusland is koploper, er schijnt een volwaardige trollenfabriek te bestaan die niets anders doet dan onwaarheden rond te strooien en verwarring te zaaien.
Als je denkt dat beïnvloeding alleen maar plaatsvindt bij mensen met een laag kennisniveau vergis je je behoorlijk.
Ik beschouw mezelf als een geëngageerd burger die niet zomaar voor het lapje te houden is.
Kijk eens wat er de afgelopen dagen gebeurde:
In de Volkskrant stond een kort citaat van prins Charles. Hij zou gezegd hebben dat klimaatverandering en Donald Trump de grootste bedreiging voor de mens zijn.
Dit klopt natuurlijk, maar ik was erg verbaasd toen ik het las. Uitspraken van leden van het koningshuis vallen onder ministeriële verantwoordelijkheid en het leek me stug dat Charles dit werkelijk gezegd had. Maar het stond zwart-op-wit in een kwaliteitskrant, dus geloofde ik het.
Ik was dus eerder bereid om iets aan te nemen wat bijzonder onaannemelijk was dan dat ik ging twijfelen aan het bericht…..
Twee dagen later werd het bericht herroepen. Er was sprake van een tweet van een nepaccount.
Het feit dat ik er ingestonken was geeft te denken. Ik moet misschien iets milder oordelen over mensen die er in mijn ogen verwerpelijke ideeën op nahouden.
Het lijkt mij een heel belangrijke taak van het onderwijs om kinderen erin te trainen kritisch te lezen en niet alles klakkeloos te geloven. Voorwaar geen gemakkelijke opgave!
Ik moet ten slotte nog de schijnwerper richten op de krant.
Van mij, als leek, mag verwacht worden dat ik geloof hecht aan wat mij onder ogen komt. Van degene die het bericht plaatste, een beroepsverslaggever, had ik veel meer wijsheid verwacht. Een goede journalist zou onraad hebben geroken en het bericht grondig hebben gecheckt.
Het bericht is gerectificeerd, maar de krant had wel wat dieper door het stof mogen gaan.
Ik verwacht van een kwaliteitskrant dat men zeer op zijn hoede is met betrekking tot nepnieuws. Een mens moet kunnen vertrouwen op zijn dagblad!
Klasse
Deze cartoon heeft niets met het bovenstaande te maken, maar ik vind hem zo goed dat ik hem wil delen.
Het wordt langzaamaan tijd dat we de oude Marxistische opvattingen weer van stal halen: de onderworpenen der aarde moeten solidair zijn tegenover het grootkapitaal!