Mooie nieuwe serie: the Plot Against America

Een aantal jaren geleden las ik de roman The Plot Against America van Philip Roth.

In dit boek werkt de schrijver het gegeven uit dat de geschiedenis van de VS ook een andere wending had kunnen nemen als in 1940 niet Roosevelt was herkozen tot president, maar een rivaal meer stemmen had getrokken.

In het boek is die rivaal Charles Lindbergh, die beroemd is geworden door als eerst een solo trans-Atlantische vlucht te voltooien met de Spirit Of St Louis.

Van hem is bekend dat hij Nazi-sympathieën had en fel tegenstander was van deelname aan de oorlog door de VS.

In zo’n wereld heeft Hitler natuurlijk veel meer armslag (Engeland krijgt geen hulp van de VS) en kan het sluimerende antisemitisme ook in Amerika oplaaien.

Roth laat zien dat het heel goed mogelijk is dat in de VS, net als destijds in Europa, Nazistische ideeën vaste voet aan de grond kunnen krijgen.

Het boek is nu ook verfilmd, er is een miniserie van gemaakt door HBO.

De makers doen het boek eer aan, het is een prachtige serie geworden. De acteerprestaties zijn fantastisch, de plot angstwekkend realistisch en de aankleding is natuurlijk perfect. Die kapsels, die auto’s, die interieurs!

Zowel in het boek als in de film is er veel aandacht voor twee broers: de ene is erg trots op zijn mooie postzegelalbum, waarin de beroemde Lindbergh-zegel een prominente plaats inneemt, de andere raakt in de ban van de slimme propaganda, die kritiek op Joden legitimeert door vast te stellen dat het hoog tijd is dat ze integreren en “echte” Amerikanen worden.

Tragisch is de rol van de misleide rabbi, die zich voor het karretje van Lindbergh laat spannen. Hij is het helemaal eens met de isolationistische stellingname (jonge Amerikanen die sterven op een slagveld ver van huis is het ergste wat er is) en gelooft werkelijk dat discriminerende assimilatiepraktijken in het belang zijn van de joodse Amerikanen. De vergelijking dringt zich op met de Joodsche Raad in Nederland, die de bezetter ijverig hielp de joodse inwoners te deporteren tot iedereen weg was en zij zelf als laatsten aan de beurt waren om in een concentratiekamp te worden vermoord.

Het is geen toeval dat je er niet aan ontkomt parallellen te trekken met Amerika anno 2021. Laatst zag ik op tv beelden uit Amerika van marcherende ultrarechtse fakkeldragers die antisemitische leuzen scandeerden. Dat waren geen opnamen voor een speelfilm, maar een echt verslag uit 2020.

Je wordt met je neus op het feit gedrukt dat democratie heel erg kwetsbaar is en dat de totalitaire staat zomaar werkelijkheid kan worden als we niet opletten.

Een prachtige serie, die ik iedereen kan aanraden.