A Promised Land

Ik heb in mijn werkkamer altijd twee portretten aan de muur gehad: één van Martin Luther King (naar wie ik vernoemd ben) en één van Nelson Mandela.

Later kwam daar nog een foto bij van Barack Obama.

Dit zijn mijn drie helden. Ik houd niet van persoonsverheerlijking, ik zou er waarschijnlijk niet warm of koud van worden als ik Willem Alexander of Mark Rutte zou ontmoeten, maar waarschijnlijk veranderen in een stotterende kleuter als ik me in een ruimte met Obama zou bevinden.

Ik herinner me nog heel goed de dag in 2008 dat hij gekozen werd als 44^e president van de Verenigde Staten. “Yes we can” was zijn leuze en het feit dat er voor het eerst in de geschiedenis een zwarte man het Witte Huis betrok was daarvan het bewijs.

Ik heb enorme bewondering voor zijn charme, eruditie en gratie, kwaliteiten die volstrekt afwezig waren bij zijn opvolger. Het contrast kon niet groter zijn.

Ik las A Promised Land, een mooi verslag van Obama’s aanloop naar de verkiezingen en zijn eerste jaren als president.

Het valt niet mee om over je eigen functioneren te schrijven, het lijkt er al gauw op dat je aan het opscheppen bent. Toch moet je er niet aan denken dat de hoofdpersoon voortdurend aan het “downplayen” is: daarvoor is de impact van de functie op politiek en samenleving te groot en te belangrijk.

Obama vermijdt op-de-borst-klopperij door heel vaak te benadrukken dat regeren teamwerk is. Hij maakt duidelijk dat zijn medewerkers ontzettend veel voorbereidend werk doen en hij maakt er een punt van altijd het advies in te winnen van zijn directe medewerkers. Verder ontziet hij zichzelf niet: hij pretendeert absoluut niet onfeilbaar te zijn.

 

Op cruciale momenten gaat het er natuurlijk om dat je aan de ene kant slimme politieke besluiten neemt maar aan de andere kant niet te ver afdrijft van je principes.

Dat risico is er altijd, want als je iets gedaan wil krijgen moet er altijd water bij de wijn.

Je krijgt een mooi inkijk in de politieke keuken: vaak moet je heel wat opgeven om ervoor te zorgen dat er in ieder geval nog een aanzienlijk deel van je voornemens overeind blijft. Als je halsstarrig vast blijft houden aan je oorspronkelijke uitgangspunt kan het gebeuren dat je niets overhoudt.

Dat bracht hem natuurlijk regelmatig in een onmogelijke positie: conservatieven vonden dat hij veel te ver ging met zijn linkse ideeën (die naar onze maatstaven helemaal niet zo links zijn), zijn progressieve achterban dat hij lang niet ver genoeg ging.

Obama kon er niet automatisch van uit gaan dat de Democraten in de Senaat zijn plannen onvoorwaardelijk steunden. Vooral de senatoren uit de Zuidelijke staten moesten erop letten geen politieke zelfmoord te plegen.

Gelukkig waren er in de beginjaren nog wel eens Republikeinen die niet automatisch tegenstemden als er een democratisch voorstel ter tafel kwam, dus Obama kreeg aanvankelijk nog wel het een en ander voor elkaar.

Na twee jaar verloren de democraten hun meerderheid in de Senaat en vanaf dat moment hadden de Republikeinen maar een doel: ervoor zorgen dat Obama een one-term president zou worden. Dat betekende dat ze hun stemgedrag niet meer lieten afhangen van wat ze goed vonden de mensen of voor het land, maar er alles aan deden Obama dwars te zitten.

 

Het boek eindigt in 2011, met de succesvolle actie van de Navy seals, die een aanval uitvoerden op het huis van Osama Bin Laden in Pakistan.

 

A Promised Land geeft een geweldige inkijk in het presidentschap van Obama, er komt ongetwijfeld een vervolg. Obama is een begenadigd schrijver, ik zal dit vervolg met net zoveel interesse lezen als dit boek, ik ben nu al benieuwd hoe het hem gelukt is met zoveel tegenwind herkozen te worden en wat hij zal schrijven over zijn opvolger…

 

 

A Promised Land                   8 ½