Kleur ontketend

Kleur ontketend

Moderne kunst in de lage landen 1885-1914

We bezochten de tentoonstelling Kleur Ontketend in het prachtige Haagse Gemeentemuseum. Dit museum is, net als het nieuwe Rijksmuseum in Amsterdam, zo’n mooi gebouw dat een bezoek de moeite waard is, zelfs als er geen bijzondere expositie is.

Het was een feest. Zaal na zaal vol met prachtige schilderijen, allemaal even kleurig. Ik houd vooral erg van het werk van van Dongen, Sluijters en Wouters, ik heb een grote voorliefde voor figuratieve kunst.

Voor het affiche is terecht Kees van Dongen’s Portret van Dolly (1909) gekozen. Ik kan er geen genoeg van krijgen.

Ik kocht de bijbehorende catalogus en las elke dag enkele bladzijden. Ik vind het bijzonder interessant om over de achtergronden van schilders en hun werk te lezen.

Uit het voorwoord:

Kleur ontketend voert ons terug naar de roerige tijd van het begin van de twintigste eeuw. In een korte periode voltrok zich niet alleen in de maatschappij maar ook in de kunst een ware metamorfose. De industriële revolutie uit de 19^e eeuw – en de vele wetenschappelijke ontdekkingen en uitvindingen die mede daardoor konden plaatsvinden – versnelde de revolutionaire veranderingen in de samenleving. Ook in de kunst volgden de nieuwste ontwikkelingen elkaar in rap tempo op. Met recht kan de periode 1885-1914 daarom een moderne renaissance worden genoemd, waarin de schilderkunst zich ontwikkelde van het impressionisme naar de abstracte kunst. Ook de kunstenaars in de Lage Landen speelden hierbij een belangrijke rol.

De groeiende bekendheid met het werk van de inmiddels overleden landgenoot Vincent van Gogh en de stimulerende kracht die uitging van Jan Toorop, leidden ertoe dat een groep jonge Nederlandse kunstenaars met verve het penseel oppakte. Jan Sluijters, Leo Gestel en bovenal ook Piet Mondriaan maakten een ommezwaai van Haagse school-achtig werk naar schilderijen die knetterden van kleur, als in vuur en vlam gezet door de felle contrasterende tonen.

Kleur, voorheen altijd in toom gehouden door de restricties van de zichtbare werkelijkheid, was daarmee eindelijk ontketend.

Van links naar rechts, van boven naar beneden:

Rik Wouters                       De strijkster
Rik Wouters                       Herfst
Rik Wouters                       Zelfportret
van Dongen                        Beaumonde en boksgevechten
van Dongen                        La femme au béret
van Dongen                        Brigitte Bardot
Rik Wouters                       Lezende vrouw
Jan Sluijters                        Portret van Elsje van Lier
Jan Sluijters                        Portret van Margrietje Nolet
Jan Sluijters                        Lies met Tarzanboek
Jan Sluijters                        Portret van Berthilde van Abbe
Théo Van Rysselberghe   Margery
Théo Van Rysselberghe   Maria Sèthe aan het harmonium

Bekijk op internet dit filmpje.