Ik las de twee kloeke boeken In Europa van Geert Mak destijds ademloos uit. Ik was bijzonder te spreken over zijn stijl en onderwerpkeuze en schreef er eerder over.
Hij heeft nu de draad weer opgepakt waar zijn vorige werk eindigde: 1999. Zijn nieuwe boek heet Grote verwachtingen, ik ben halverwege en denk dat het net zo goed is als In Europa.
Datzelfde kan ik niet zeggen van de televisieserie die op dit moment wordt uitgezonden. Je denkt dat het een direct vervolg is op de eerste, die een geweldige aanvulling vormde op het boek.
Weliswaar begint Mak weer elke aflevering met “Waar waren we ook weer gebleven?”, maar daarna lijkt het of zijn bemoeienis minimaal is.
De serie is gemaakt door Roel van Broekhoven en Stefanie Brouwer, ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat ze een beetje meeliften met Geert Mak.
Inhoudelijk is hij helemaal niet slecht, integendeel, gisteravond was weer een heel boeiend portret van een vrouw die na 75 jaar de boodschap krijgt dat de stoffelijke resten van haar verdwenen ouders gevonden zijn. Ze waren in een gletsjerspleet gevallen en omdat er zoveel ijs gesmolten is kwamen hun lichamen tevoorschijn.
De makers argumenteren dat ze aan de hand van persoonlijke verhalen inzicht geven in de geschiedenis die zich nu afspeelt. “Op heterdaad betrapt” noemen ze het.
Ik vind de constructie wat gezocht. Mooie documentaires worden min of meer geforceerd onder de paraplu van Geert Mak gebracht, ze zouden ook net zo goed buiten die context kunnen zijn uitgezonden. Maar deze manier van presenteren trekt natuurlijk veel meer aandacht….
Nogmaals, de films zijn mooi en goed gemaakt. Wel vreemd is de keus van de makers om het commentaar consequent te laten inspreken door een collega uit het land waarin gefilmd is. Geert Mak is de enige die (heel kort) Nederlandse teksten uitspreekt. (Niet langer terwijl hij op het spoor loopt trouwens, dit is hem door de NS verboden!). Je hoort verder Frans, Fins, Russisch, Engels en nog andere talen.
Ik begrijp niet goed wat hiervan de bedoeling is. Je gaat haast denken dat het hier om buitenlandse producties gaat…
Wie, net als ik, tegelijkertijd het boek leest en de serie bekijkt komt tot de ontdekking dat er nauwelijks overlap is. Het boek gaat systematisch in op de gebeurtenissen sinds de eeuwwisseling, beschrijft hoe de politieke processen verlopen en geeft oorzaken en gevolgen aan; de televisieserie is anekdotisch en geeft volstrekt geen totaaloverzicht.
Ik ga uiteraard het boek uitlezen en zal zeker naar de resterende afleveringen van de televisieserie kijken, maar blijf wel met een aantal vragen zitten.
Wellicht valt het binnenkort ook een tv-recensent op en krijg ik misschien wat antwoorden.
Ben het met je eens. Heb de indruk dat ze gebruik maken van al eerder in die landen gemaakte documentaires. Heb het boek nu op een haar na uit en ben onder de indruk: Mak zet alle ontwikkelingen en hun samenhang duidelijk op een rij. Maar vrolijk word ik bepaald niet van al die zaken die ons bedreigen… De financiële crisis die zich zo maar weer kan herhalen, de klimaatcrisis, Trump, Brexit… Als je dat allemaal achter elkaar leest dringt het pas goed tot je door.