Proces
Ik heb nog niet in de krant gelezen welke uitspraak de rechter heeft gedaan in het proces dat niet lang geleden is aangespannen door een lerares tegen haar bestuur. Zij eiste dat het bestuur haar zou betalen voor al haar gewerkte uren en dat waren er heel wat meer dan ze verondersteld werd te hebben gewerkt.
Het bestuur voerde aan dat het in het onderwijs lastig is precies na te gaan hoeveel uren er gemaakt worden en dat men zich hield aan de normjaartaak en het daarmee samenhangende taakbeleid. Bovendien zou negentig procent van het lerarenkorps geen problemen hebben met de taaktoedeling.
Het hoort bij het beroep van leraar dat je om moet kunnen gaan met een grote lestaak, met grote groepen en lastige leerlingen.
Je weet ook dat je regelmatig ’s avonds op school moet zijn en soms mee moet op werkweek. (Dan ben je vaak 20 uur per etmaal in touw).
Deze factoren zorgen er wel voor dat het een zwaar beroep is. Een op de vijf leraren heeft burn-outklachten.
Deze klachten worden echter niet veroorzaakt door het lesgeven: leraren staan uit idealisme voor de klas en houden van hun vak.
Veel meer dan alleen lesgeven
De problemen worden veroorzaakt door de steeds groeiende berg van werk waar leraren mee geconfronteerd worden naast het lesgeven. De afrekencultuur die bezit heeft genomen van het onderwijs zorgt ervoor dat leraren heel veel uren kwijt zijn met het registreren en bijhouden van de vorderingen van hun leerlingen. De leerling, de schoolleiding en de inspectie verwachten een compleet en up-to-date overzicht wanneer zij hierom vragen. Vergeet ook de ouders niet. De klant is koning, zij hebben er recht op dat leraren elk moment voor hun kinderen klaarstaan en eisen dat zij voortdurend van alles op de hoogte worden gehouden. Wachten op de ouderavond duurt meestal te lang, zij verlangen uitgebreide rapportage via de mail of willen uitgenodigd worden voor een persoonlijk gesprek na werktijd.
Overleg en cursussen (die lang niet altijd van goede kwaliteit zijn) slorpen ook veel tijd op.
Ton Elias weet het wel
Wie niet in het onderwijs werkt kan zich vaak niet voorstellen hoe de dag van een leraar eruitziet. Een vergelijking met het bedrijven van topsport is op zijn plaats. Vanaf het moment dat je de school binnenkomt tot je naar huis gaat ben je actief. Er is geen gelegenheid even uit het raam te kijken, een wandelingetje naar het kopieerapparaat te maken of wat te praten met een collega. Je moet voortdurend alert zijn en kan elke moment betrokken worden bij een ruzie, een conflict of genoodzaakt zijn op te treden bij grensoverschrijdend gedrag. Heel vaak kom je niet aan je pauze toe.
Bij veel mensen bestaat nog het beeld van een leraar die om drie uur klaar is na een dag van gezellig lesgeven aan aardige kinderen.
En dan komen natuurlijk altijd de lange vakanties weer op tafel
Van die vakanties is inmiddels al het een en ander afgesnoept, leraren maken werkweken van ver over de 40 uur (en werken dus ondanks hun langere vakantie net zoveel uren als iemand op kantoor) en veel leraren zijn om onverklaarbare redenen juist in de vakantie ziek.
Tevreden? Of bang dat je je baan verliest?
De stelling van het schoolbestuur dat 90 procent van de leraren tevreden is met hun werktoedeling lijkt me eerder te maken hebben met de angst voor ontslag dan dat men werkelijk geen problemen heeft.
In werkelijkheid kan de grote meerderheid van de leraren het werk nog maar nauwelijks aan. Sluipenderwijs is er veel te veel op de schouders van de lesgevers terecht gekomen. Er wordt systematisch overgewerkt, mensen worden ziek en de kwaliteit van het onderwijs gaat achteruit.
Ik hoop van harte dat Denise haar rechtszaak wint en dat schoolbesturen verplicht worden de werkdruk van hun werknemers aanzienlijk te verlichten.
Dit zal niet alleen ten goede komen aan de leraren, maar indirect ook aan de leerlingen en het onderwijs in het algemeen.